Podstawy tworzenia napisów dla TED
Złota zasada
Nie tłumaczymy słowo w słowo! Zachowujemy treść, ale zmieniamy formę, by uzyskać prostotę, czytelność napisów dla odbiorcy i naturalność brzmienia w języku polskim.
Trzy zasady pomocnicze
- Skracamy
słowa, frazy i zdania, by odciążyć widza od czytania tekstu
- Upraszczamy
wypowiedzi prelegentów (jak najmniej przecinków w środku linijki, jak najmniej zdań złożonych i skomplikowanych konstrukcji), aby widz się w nich nie gubił
- Wyrzucamy
niepotrzebne słowa, powtórzenia, oczywistości, wypełniacze, synonimy
Można (i trzeba!) wyrzucać:
watę słowną z początków zdań: Musimy zdać sobie sprawę, że… , Pamiętajmy, że…, Spójrzmy na …, Mamy tutaj…, Zastanówmy się nad…, No więc… , A zatem…, Jak widać, …, Bo…, I…, Jednak…,
występujące w środku zdania słowa typu: dość, właściwie, poniekąd, zazwyczaj, różne, rozmaite, odmienne (jeśli nie są absolutnie konieczne).
Można (i trzeba!) zastępować długie, skomplikowane słowa i frazy krótkimi i prostymi
- ekstremalnie > bardzo,
- na temat > o
- w kreatywny sposób > twórczo
- opowie wam > opowie
- w kwestiach politycznych w naszym mieście > w polityce miejskiej
- w jaki sposób > jak
- zdaję sobie sprawę > wiem
Aby osiągnąć większą prostotę i czytelność napisów można:
- przenosić słowa i frazy do wcześniejszego/późniejszego napisu, by dany napis tworzył spójną całość,
- łączyć dwie krótkie linijki w jedną dłuższą, dwukrotnie powtórzoną,
- dzielić długie, skomplikowane zdanie na 2-3 proste i krótkie.
Nie zostawiamy na końcu linijki:
- przyimków (w, po, z) i zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie),
- myślnika, średnika ani dwukropka (można podzielić zdanie i zastosować przecinek lub kropkę).
- Stosujemy cudzysłowy proste (""), nie drukarskie („”).
- Jako łącznik stosujemy myślnik (-), nie półpauzę (–) lub pauzę (—).
- (--) w języku angielskim funkcjonuje jak (…) w języku polskim.
- Zaimki małą literą: „opowiem wam”, a nie „opowiem Wam”.
- Prawidłowy zapis dziesięcioleci: lata 20. // w latach 70. // w połowie lat 30.
- Prawidłowy zapis wieków: XX w. // XIV w.
- Skrót tysiąca: tys.
Po ukończeniu napisów należy:
- sprawdzić, czy nie ma literówek i błędów w interpunkcji,
- obejrzeć całość z napisami i skrócić napisy, które wyświetlają się za krótko, by widz zdążył je przeczytać,
- jeszcze raz obejrzeć i skrócić.